Rozmnażanie poprzez rozmnażanie płciowe jest w większości przypadków bardzo korzystne, ale główną cechą tej strategii rozrodczej jest niezbędna obecność dwóch płci. Rywalizacja o zasoby, ryzyko drapieżnictwa, wydatki energetyczne związane z poszukiwaniem partnera i zalotami oznaczają, że wiele gatunków zwierząt wyewoluowało, aby ułatwić ten cały proces.
W tym artykule na naszej stronie zobaczymy znaczenie dymorfizm płciowy u zwierząt, jakie czynniki go powodują i jaką pełnią funkcję według różnych gatunków.
Co to jest dymorfizm płciowy?
Dymorfizm płciowy to znaki odróżniające jedną płeć od drugiej między zwierzętami i roślinami. Jako pojęcie zdefiniowane przez człowieka, tylko te gatunki, których samce i samice możemy odróżnić gołym okiem, będą miały dymorfizm płciowy. Jeśli ten dymorfizm jest określany tylko przez feromony lub zapachy wydzielane przez różne płcie, a nie przez cechę wizualną, nie będzie on nazywany dymorfizmem dla ludzi.
Dymorfizm płciowy wyrażony jako różnice w wielkości i morfologii między płciami jest powszechny w królestwie zwierząt. Karol Darwin zdał sobie z tego sprawę i próbował wyjaśnić to różnymi hipotezami. Z jednej strony stwierdził, że dymorfizm płciowy służy doborowi płci, przy czym dymorfizm jest zaletą np. dla samców konkurujących ze sobą o samice. Inną hipotezą uzupełniającą poprzednią jest to, że dymorfizm płciowy, oprócz służenia w doborze płciowym, mógł ewoluować jako rywalizacja o żywność lub ogólnie o zasoby.
Należy wziąć pod uwagę, że w wielu przypadkach ten dymorfizm płciowy sprawia, że osoba, która go nosi, jest bardziej uderzająca i dlatego jest bardziej zagrożona.
Czynniki powodujące dymorfizm płciowy u zwierząt
Głównym czynnikiem powodującym dymorfizm płciowy jest genetyka, zwykle wyrażany przez chromosomy płci. W większości przypadków dymorfizmu płciowego u kręgowców samice mają dwa chromosomy X, a samce jeden chromosom X i jeden Y, co decyduje o tym, że urodziły się jako takie. U wielu gatunków bezkręgowców samice będą miały tylko jeden chromosom płci, a samce dwa.
Innym ważnym czynnikiem są hormony Każda płeć różni się od siebie różnymi stężeniami określonych hormonów. Ponadto podczas rozwoju embrionalnego, u niektórych gatunków, wysokie stężenie testosteronu w mózgu powoduje, że mózg rozwija się jako żeński.
Żywność jest również niezbędna dla prawidłowego rozwoju wtórnych cech płciowych co spowoduje powstanie dymorfizmu. Chore i niedożywione zwierzę będzie miało słabszy dymorfizm i najprawdopodobniej nie będzie przyciągać płci przeciwnej.
Pora roku i okres godowy powodują pojawienie się dymorfizmu u niektórych gatunków, które przez resztę roku nie wykazują dymorfizmu seksualny. Tak jest w przypadku niektórych ptaków.
Przykłady dymorfizmu płciowego u zwierząt
Aby zrozumieć różne rodzaje dymorfizmu płciowego najprostszą rzeczą jest obserwowanie zalotów różnych gatunków i ich sposobu życia.
Przykłady dymorfizmu płciowego u zwierząt poligynicznych
W wielu przypadkach dymorfizm płciowy można wyjaśnić jako rywalizację o samice. Dzieje się tak u zwierząt poligynicznych (grupy samic z jednym lub kilkoma samcami). W takich przypadkach samce muszą konkurować, aby móc kopulować z samicami, co czyni je większymi, korpulentnymi i silniejszymi od nich. Ponadto zwykle mają jakiś narząd, który służy jako obrona lub atak. Dotyczy to na przykład następujących zwierząt:
- Jeleń
- Słonie
- Antylpy
- Szympansy
- Goryle
- Pawie
- Głuszec
- Dziki
Przykłady dymorfizmu płciowego u zwierząt w celu rozróżnienia między nimi
U innych zwierząt istnieje dymorfizm, dzięki czemu samce i samice tego samego gatunku mogą się odróżnić. Tak jest w przypadku los papugi Dymorfizm płciowy u tych ptaków występuje w dziobie, w specyficznym obszarze zwanym „woskiem”. Są bardziej brązowe i szorstkie, gładkie i niebieskie. Cóż, jeśli wołek samicy jest pomalowany na niebiesko, zostanie zaatakowany przez samce, a jeśli samiec zostanie pomalowany na brązowo, będzie traktowany jako samica.
Przykłady dymorfizmu płciowego u zwierząt ze względu na sprawność płciową
Kolejnym przykładem dymorfizmu płciowego jest sprawność seksualna gatunku. Tak więc ropuchy i żaby samce, które mają tendencję do obejmowania samicy podczas kopulacji, mają silniejsze i bardziej rozwinięte ręce, a także mogą mieć ciernie na rękach, aby lepiej się trzymały.
Dymorfizm może być również używany jako element zalotów Tak jest w przypadku rajskie ptakiTe ptaki nie mają naturalnych drapieżników w miejscu swojego pochodzenia, więc posiadanie bardzo efektownego upierzenia, długiego ogona lub piór na głowie nie czyni ich bardziej podatnymi na drapieżnictwo, ale jest to dobre twierdzenie dla samic. Upierzenie to jest nie tylko atrakcyjne dla samic, ale także daje jej informacje o stanie zdrowia samca i możliwości posiadania zdrowego potomstwa.
Przykłady dymorfizmu płciowego u zwierząt, w których samice są większe
Samice drapieżników, takich jak orły, błotniaki, sowy czy jastrzębie, są większe od samców, czasem znacznie większe. Dzieje się tak, ponieważ zazwyczaj samica spędza więcej czasu w gnieździe, wysiadując jaja, więc posiadanie większych rozmiarów pomoże jej w obronie gniazda. Ponadto te samice są zazwyczaj bardziej agresywne i terytorialne niż samce, więc ich duży rozmiar pomaga.
W grupie stawonogi samice bywają nieskończenie większe od samców, tak jak pająki, modliszki, muchy, komary itp. To samo dzieje się w płazy i gady, gdzie samice są również większe.
Inne przykłady dymorfizmu płciowego u zwierząt
Są również bardzo specyficzne przypadki, takie jak hieny Samice przed porodem są prawie nie do odróżnienia od samców Mają łechtaczkę wielkości męskiego penisa, usta są rozciągnięte i przypominają worek mosznowy. Po porodzie sutki są zauważalne, dzięki czemu można je rozpoznać. Ponadto są znacznie większe od samców, ponieważ są zwierzętami kanibalistycznymi i każdy samiec mógłby spróbować zjeść nowo narodzone szczenię. Aby tego uniknąć, potrzebna jest większa tusza i siła kobiety.
Dymorfizm płciowy człowieka
Ludzie również wykazują dymorfizm płciowy, chociaż niektóre badania sugerują, że nie ma poważnej feminizacji ani maskulinizacji i że ludzie mają tendencję do unifikacja cech płciowych, czyli w naszym gatunku występują mniej lub bardziej zmęscy mężczyźni i mniej lub bardziej sfeminizowane kobiety. To kulturowe standardy i kanony piękna prowadzą nas do kultury zróżnicowania seksualnego.
W okresie dojrzewania kobiety i mężczyźni zaczynają rozwijać swoje narządy płciowe, wizualnie różniąc się od siebie. Włosy pojawiają się w pachach, łonach, twarzy, nogach i innych częściach ciała. Genetycznie mężczyźni mają tendencję do posiadania większej ilości włosów na twarzy i innych obszarach ciała, ale wielu z nich tak nie jest. Kobiety mają również włosy na górnej wardze.
Wyłączną cechą kobiet jest rozwój gruczołów sutkowych, regulowany genetycznie i hormonalnie, chociaż nie wszystkie mają ten sam stopień rozwoju.
